Logopedia online. Jak efektywnie prowadzić sesje terapeutyczne na odległość?

Redakcja GIRLBOSSKIE: Dzień dobry, Karolino. Dziękujemy, że zgodziłaś się na rozmowę. Na początek, czy mogłabyś opowiedzieć, jak podjęłaś decyzję o tym, że zajmiesz się logopedią?

Karolina Spałek: Dzień dobry, cieszę się, że mogę podzielić się swoimi doświadczeniami! Od  kiedy tylko pamiętam, wiele ważnych dla mnie wydarzeń działo się “wokół języka” – główne role w przedszkolnych i szkolnych przedstawieniach, redakcja szkolnej gazetki w liceum, później studia z polonistyki, które dały mi ogromną wiedzę o języku. Wtedy interesował mnie cały proces nabywania mowy: jak to jest, gdy jako dzieci uczymy się mówić? Jak rozwija się w nas zdolność do wyrażania myśli i emocji poprzez słowa? 

Podczas studiów logopedycznych miałam okazję uczestniczyć w zajęciach z zakresu terapii zaburzeń mowy – widziałam,  jak stosowane przez logopedki ćwiczenia przynosiły efekt. Ta “namacalność” efektu  jeszcze bardziej umocniła moje przekonanie, że jest to dziedzina, w której chcę się rozwijać. Praktyki, które odbywałam w różnych placówkach edukacyjnych i terapeutycznych, pozwoliły mi na bezpośredni kontakt z dziećmi i dorosłymi mającymi trudności w komunikacji. Te doświadczenia były dla mnie niezwykle inspirujące i utwierdziły mnie w przekonaniu, że logopedia to moja droga zawodowa.

Logopedia łączy w sobie wiele moich pasji – pracę z ludźmi, naukę, kreatywność i empatię. Jestem szczęśliwa, że mogę robić coś, co nie tylko sprawia mi ogromną satysfakcję, ale także przynosi wymierne korzyści moim pacjentom. To była decyzja podjęta z serca i rozumu, i każdego dnia utwierdzam się w przekonaniu, że wybrałam właściwą ścieżkę.

Jak zrodziła się idea prowadzenia logopedii online?

Idea prowadzenia logopedii online zrodziła się z potrzeby dostosowania się do nowoczesnych technologii oraz zmieniających się warunków życiowych naszych pacjentów. Co ciekawe, prowadziłam konsultacje online jeszcze przed pandemią – pracuję z klientami, którzy w sezonie wakacyjnym przyjeżdżają do Polski, ale na co dzień żyją za granicą. To oni zaproponowali, aby włączyć regularne spotkania online w stały plan zajęć ich dzieci.  W czasach pandemii wiele terapii musiało przenieść się do przestrzeni wirtualnej, aby zapewnić ciągłość i bezpieczeństwo. Okazało się, że ta forma terapii ma wiele zalet, a logopedia online może być równie efektywna jak tradycyjne spotkania w gabinecie. 

Jakie są największe zalety prowadzenia sesji logopedycznych online?

Przede wszystkim, logopedia online daje nam możliwość dotarcia do pacjentów, którzy z różnych względów nie mogą pojawić się osobiście w gabinecie. Może to być spowodowane odległością, brakiem czasu czy ograniczeniami zdrowotnymi. Poza tym, terapia online często daje większy komfort pacjentowi, który może pracować w znanym sobie otoczeniu. Dzięki temu łatwiej mu się otworzyć i skupić na ćwiczeniach. Dodatkowo, elastyczność terminów sesji online pozwala na lepsze dostosowanie harmonogramu terapii do codziennych obowiązków pacjenta.

Jakie narzędzia technologiczne są niezbędne do prowadzenia efektywnych sesji logopedycznych na odległość?

Niezbędnym narzędziem jest oczywiście komputer lub tablet z dostępem do internetu oraz kamera i mikrofon. Ważna jest także platforma do wideokonferencji, która umożliwia interaktywną pracę z pacjentem. Korzystam z wielu różnych platform, które oferują stabilne połączenia i różne funkcje wspomagające terapię, takie jak udostępnianie ekranu, tablice interaktywne czy możliwość nagrywania sesji. Zachęcam też do korzystania z  aplikacji logopedycznych, które ułatwiają ćwiczenia i monitorowanie postępów pacjenta, a są dobrym wsparciem terapii pomiędzy naszymi sesjami.

Czy prowadzenie sesji online wymaga innego podejścia w porównaniu do tradycyjnych spotkań w gabinecie?

Tak, zdecydowanie. Przede wszystkim, konieczna jest większa elastyczność i kreatywność w prowadzeniu zajęć – i to należy do zakresu logopedy. Musimy bardziej angażować pacjenta, aby utrzymać jego uwagę. Opisy, które stosuję w czasie terapii online, dotyczące na przykład automasażu twarzy, są bardziej rozbudowane, barwne, powiadają więcej metafor, niż kiedy po prostu demonstruję na pacjencie w gabinecie. Wykorzystanie multimediów, interaktywnych gier i aplikacji staje się kluczowe. Ponadto, istotna jest dobra organizacja czasu – sesje online mogą być bardziej intensywne, więc często krótsze, ale bardziej skoncentrowane na konkretnych ćwiczeniach i ilościach ich powtórzeń. Ważne jest również budowanie relacji i zaufania z pacjentem, co w trybie online może być wyzwaniem, ale jest absolutnie możliwe dzięki odpowiedniemu podejściu i empatii. Jest jeszcze jedna cecha logopedy, która okaże się tu niezwykle potrzebna – jest to idealny słuch. Pracując nad wadą wymowy, jestem w stanie “usłyszeć” nieprawidłową realizację dźwięku, który dociera do mnie przez połączenie internetowe. Klienci często się dziwią, że mimo pracy online szybko jestem w stanie ocenić trudność i skorygować brzmienie głoski, stosując opis tego, co należy zrobić z językiem i wargami, aby pozbyć się wady wymowy raz na zawsze. 

Jakie są najczęstsze wyzwania związane z logopedią online i jak sobie z nimi radzisz?

Jednym z głównych wyzwań jest technologia – problemy z połączeniem internetowym, sprzętem czy oprogramowaniem mogą zakłócać sesje. Dlatego zawsze staram się mieć plan B, np. alternatywną platformę do wideokonferencji lub przygotowane wcześniej materiały, które mogę przesłać pacjentowi. Kolejnym wyzwaniem jest utrzymanie uwagi, zwłaszcza u młodszych dzieci. W takich przypadkach kluczowe jest częste zmienianie aktywności i wplatanie elementów zabawy w terapię. Ważne jest także wsparcie rodziców – ich obecność podczas sesji może być bardzo pomocna, szczególnie przy młodszych dzieciach. Regularna komunikacja i jasne instrukcje pomagają im w efektywnym wspieraniu dziecka także poza sesjami.

Jakie rady dałabyś innym logopedom, którzy chcą zacząć prowadzić terapię online?

Po pierwsze, nie bójcie się technologii i otwórzcie się na nowe możliwości. Warto zainwestować w dobrej jakości sprzęt oraz zaznajomić się z różnymi narzędziami i aplikacjami wspomagającymi terapię. Po drugie, trzeba być cierpliwym i elastycznym – początkowe problemy techniczne czy adaptacja do nowego trybu pracy mogą być wyzwaniem, ale z czasem wszystko staje się prostsze. Trzecia rada to dbanie o relacje z pacjentami – nawet online można budować silne, empatyczne relacje, które są fundamentem skutecznej terapii. I na koniec, ciągłe doskonalenie się – uczestniczenie w szkoleniach, webinarach i wymiana doświadczeń z innymi specjalistami pozwala na rozwijanie umiejętności i podnoszenie jakości świadczonych usług.

Bardzo dziękujemy za rozmowę, Karolino. Życzymy dalszych sukcesów w pracy logopedycznej, zarówno online, jak i w tradycyjnej formie.

Dziękuję serdecznie! Było mi bardzo miło podzielić się swoimi doświadczeniami. Mam nadzieję, że pomogą one innym logopedom oraz pacjentom w skutecznym korzystaniu z terapii online.

Karolina Spałek

Logopeda, neurologopeda, Instruktor Metody Butejki, trener emisji głosu. Od 2014 roku prowadzi w Tarnowskich Górach gabinety terapeutyczne, gdzie wspólnie z zespołem specjalistów osiąga sukcesy w terapii niemowląt, dzieci, młodzieży i dorosłych. Zajmuje się również szkoleniem logopedów, terapeutów i nauczycieli na terenie całej Polski.

Jest autorką publikacji o charakterze logopedycznym, a także redaktorem portalu www.Logotorpeda.com, gdzie logopedia jest dostępna i zrozumiała dla rodzica.
www.karolinaspalek.pl