Działalność nierejestrowana – chcę edukować w tym temacie!

Ola Gościniak 29 grudnia, 2023

Obecnie coraz więcej osób poszukuje alternatywnych form zarobkowania, które nie wymagają skomplikowanych procedur formalnych. Jednym z takich rozwiązań jest działalność nierejestrowana. Aby lepiej zrozumieć, na czym polega ten model działalności oraz jakie korzyści i wyzwania niesie ze sobą, zaprosiliśmy do rozmowy prawniczkę specjalizującą się w tematach dotyczących działalności nierejestrowanej. Joanna Rułkowska, pomoże nam rozwiać wszelkie wątpliwości dotyczące działalności nierejestrowanej oraz przedstawi najważniejsze aspekty prawne związane z jej prowadzeniem. Serdecznie zapraszamy do lektury wywiadu, który z pewnością dostarczy wielu cennych informacji zarówno dla początkujących przedsiębiorców, jak i dla tych, którzy zastanawiają się nad wyborem odpowiedniej formy działalności gospodarczej.

Ola Gościniak: Jak zaczęła się Twoja pasja do edukowania innych na temat działalności nierejestrowanej? Co skłoniło Cię do podjęcia tej misji?

Joanna Rułkowska: Interesowałam się tematem działalności nierejestrowanej od samego początku, kiedy powstał projekt tej instytucji i pierwsze artykuły opubikowałam 30 kwietnia 2018 roku, kiedy wchodziła w życie. Wtedy też sama postanowiłam rozwinąć swój portal Prawo Mamy na coś zarobkowego wykorzystując możliwość prowadzenia działalności bez konieczności rejestracji w CEiDG i płacenia składek w ZUS. Zauważyłam wiele plusów takiego małego biznesu dla mam, które nie mogą lub nie chcą pracować na etacie i szukają innego lub dodatkowego źródła zarobku. Zaczęłam pisać o działalności nierejestrowanej i z każdym kolejnym artykułem co raz więcej było wątpliwości odnośnie podatków, faktur, RODO. Codziennie odpowiadałam na pytania innych kobiet i pisałam kolejne teksty. Potem czytelniczki namówiły mnie na napisanie ebooka o działalności nierejestrowanej, zebranie w jednym miejscu najważniejszych kwestii. Okazało się, że ten ebook to coś dużo więcej, to pomoc innym kobietom w spełnianiu marzeń. Tak powstała misja by wspierać inne kobiety w budowaniu profesjonalnych i zgodnym z prawem biznesowych pasów startowych do życia marzeń.

Jakie najczęstsze błędy lub nieścisłości zauważasz wśród osób zainteresowanych działalnością nierejestrowaną?

Strach przed porażką i strach przed sukcesem.
Zastanawianie się nad tym co pomyślą inni ludzie (bliscy).
Działanie w szarej strefie, np. bez regulaminów sprzedaży czy wdrożenia RODO i myślenie, że to działalność nierejestrowana.
Próby kurczowego trzymania się limitu działalności nierejestrowanej, kiedy warto otworzyć działalność gospodarczą.
Czytanie głupot na forach na Facebooku zamiast sięganie po rzetelne źródła informacji na temat prawa czy księgowości dotyczącej małego biznesu.
Brak wiary w siebie.
Kiepskie wycenianie.
Niedbałość o prawa konsumentów czy rzetelną i zgodną z prawem reklamę w mediach społecznościowych.
Negatywne nastawienie do formalności.
Obawy przed kontrolą i urzędnikami blokujące działania promocyjne.

To wszystko dotyczy osób, które jeszcze nie są moimi klientami. Moje klientki to takie piękne motyle biznesowe, które zaczynają zmieniać się, zaczynają wierzyć w swój pomysł, na spokojnie ogarniają co trzeba i rozkwitają jako profesjonalnie działające małe biznesy pewne swoich usług, produktów i cen.

W jaki sposób zaczęłaś dzielić się wiedzą na ten temat? I co przynosi najlepszy efekt?

Edukacja poprzez rzetelnie przygotowane artykuły blogowe, odpowiedź na konkretne potrzeby czytelniczek i obserwujących. Budowanie relacji na Instagramie poprzez słuchanie, odpisywanie na każdą wiadomość i każdy komentarz, wymienianie doświadczeniem, budowanie społeczności poprzez zaufanie i profesjoanlizm. Aktywizuję i wspieram klientki poprzez organizowanie wspólnych live tematycznych lub w ramach cyklu: Biznesy czytelniczek oraz Biznes Mama Miesiąca.

Najlepsze efekty dla klientek przynoszą produkty płatne: książka Biznes Mamy, kursy online z gotowymi dokumentami i nagraniami, roczny program wsparcia w postaci Akademii Małego Biznesu. Wszystkie niezbędne informacje są zebrane w jednym miejscu, to daje duży komfort psychiczny i poczucie bezpieczeństwa.

Jakie korzyści przynoszą osoby, które decydują się na założenie działalności nierejestrowanej?

Możliwość przetestowania pomysły na biznes i siebie w roli girlbooski przed wypłynięciem na głęboką wodę.
Nowe kompetencje biznesowe, sprzedażowe, promocyjne
Świadomość finansów
Dodatkowy zarobek
Droga do niezależności finansowej
Współprace
Wiara w siebie niezależnie od dalszych kroków
Radość
Uczucie spełnienia marzeń o innym życiu

Gdyby nie działalność nierejestrowana wiele kobiet w ogóle nie odważyłoby się wystartować ze swoim biznesem, spróbować swoich sił. Robią to na spokojnie, krok po kroku i w zgodzie ze swoimi wartościami. Dają sobie czas na rozwój i uwierzenie w siebie oraz swoje kompetencje jako ekspertka w określonej i wybranej przez siebie dziedzinie.

Jakie są Twoje główne cele w edukowaniu innych na temat tego tematu? Czy masz konkretne spojrzenie na to, jak chciałabyś zmienić świadomość w tej dziedzinie?

Pomóc jak największej liczbie Polek uwierzyć w siebie i swoje możliwości. Pokazać też na swoim przykładzie jak działalność nierejestrowana może być pomocna na początku budowania pasu startowego, pokazać dlaczego warto od początku postawić na profesjonalizm oraz działania zgodne z prawem.

Chciałabym aby kobiety z małych miejscowości zauważyły potencjał jaki drzemie w połączeniu: działalność nierejestrowana i biznes online i dzięki temu zbudowały swoją niezależność finansową, żeby mogły o sobie decydować, spokojnie spać.

Myślę o innowacyjnym podejściu do przedsiębiorczości wśród mam małych dzieci. Wskrzesaniu potencjału kobiet w różnych branżach niezależnie od ich prywatnej sytuacji. Docenienie tego, co robią jako mamy i aktywne zawodowo kobiety świadcząc usługi w takich branżach jak szkoleniowa, korepetycyjna, korektorska, fotograficzna, beauty, dietetyczna, rękodzielnicza, eventowa czy inne.

Jakie są najczęstsze pytania lub obawy, z którymi zwracają się do Ciebie osoby szukające informacji na temat działalności nierejestrowanej?

Myślę, że można podzielić te pytania na czy obszary:

Obawy dotyczące pomysłu na biznes: czy można świadczyć usługi na działalności nierejestrowanej, czy można sprzedawać swoje produkty, czy mój pomysł podlega pod jakieś restrykcje lub dodatkowe formalności, czy muszę dokładnie określić kody PKD, czy mogę żonglować pomysłami, czy muszę mój pomysł zgłaszać do pracodawcy lub jakiegoś urzędnika, czy się nadaję, czy trzeba mieć jakieś kwalifikacje do wybranego pomysłu.
Obawy związane z obowiązkami księgowymi: prowadzeniem uproszczonej ewidencji sprzedaży, wystawianiem faktur, prawidłowym liczeniem limitu działalności nierejestrowanej lub określaniem momentu powstania przychodu należnego. Oczywiście pojawiają się też obawy dotyczące formalności prawnych: wdrożenia RODO, napisania polityki prywatności, rozróżniania typów umów, prawidłowego zabezpieczenia swojego pomysłu i biznesu, rzetelnego przestrzegania praw konsumentów czy promowania swojej działalności nierejestrowanej.
Obawa przed kontrolą z urzędu skarbowego, urzędu ochrony konkurencji i konsumentów, urzędu ochrony danych osobowych, Sanepidu czy ZUS. Tego jak się przygotować do takiej kontroli, jak wyglądają statystki w przypadku osób prowadzących działalność nierejestrowaną, na co uważać, jakie jest ryzyko,. Poszukiwania odpowiedzi na to, jak spać spokojnie.

Czy masz przykłady sukcesów, które w tym temacie uzyskały niezależność finansową?

Tak, mnóstwo. Pomogłam odpłatnie już ponad 1300 klientkom oraz zorganizowałam bezpłatne wydarzenia dla ponad 10 000 kobiet. Wierzę, że każda osoba, która wdrożyła wskazówki z wyzwań, webinarów, szkoleń czy kursów zmieniła pozytywnie swoje nastawienie do biznesu, działalności, przedsiębiorczości oraz finansów.

Cieszę się, że jestem osobą, która wspiera małe, ale świetnie prosperujące początkujące marki. Jestem dumna, m.in.

z Martyny, mamy trójki małych dzieci która zaczynała prowadząc pasiekę a skończyła jako spełniona videomakerka prowadząca już działalność gospodarczą.
z Iwony, która dołączyłam do mojej Akademii Małego Biznesu w ostatnich minutach naboru a działa jak petarda jako prowadząca już działalność gospodarczą w branży korektorskiej i nawiązuje współprace z wymarzonymi autorami.
Z Marzeny, która sprzedaje swoje produkty rękodzielnicze i prowadzić warsztaty dla innych kobiet, a była osobą bardzo nieśmiałą i niepewną swoich kompetencji.
Z Ani, która prowadzi swój sklep internetowy z ubraniami i podejmuje współprace z hurtowaniami.
Z Natalii, która nie tylko jest Wirtualną Asystentką ale teraz zatrudnia w ramach swojego biznesu inne kobiety a zaczynała jako osoba, która nie wierzyła w swoje kompetencje.

To setki innych kobiet, które skorzystały z mojej wiedzy zbudowały profesjonalnie i zgodnie z prawem swoje biznesowe pasy startowe od działalności nierejestrowanej do życia marzeń. Historie tych kobiet można przeczytać w opinia, komentarzach czy naszych wspólnych live: Biznesy czytelniczek.

Jakie są najważniejsze aspekty prawne, których ludzie często nie rozumieją lub bagatelizują w kontekście działalności nierejestrowanej?

Myślę, że takich zagadnień jest sporo, bo część osób myśli nadal działalność nierejestrowaną z szarą strefą nie rozumiejąc przede wszystkim tego, że mimo iż jest wiele ułatwień na start względem Państwa i urzędów (m.in. brak ZUS, brak zaliczek na podatek dochodowy, zwolnienie z VAT i kasy fiskalnej, brak wpisu w CEiDG i konieczności określania kodów PKD) to istnieją nadal obowiązki względem klientów, którzy są konsumentami. Często też osoby początkujące bagatelizując kwestie księgowe czy dokumentacyjne. Gdybym miała określi trzy najczęściej pojawiające się problemy i błędy byłoby to:

Brak umiejętności prawidłowego liczenia przychodu należnego i niezrozumienie definicji limitu. Dopytywanie o to, czy limit działalności nierejestrowanej określamy jako brutto czy netto, podczas gdy jest to jeszcze inna, odrębna definicja jako przychodu należnego. Przychód należny to wszystko co nierejestrowany przedsiębiorca otrzymuje od swoich klientów, w tym kwoty należne choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane. Inaczej liczymy kwoty do limitu a inaczej do podatku dochodowego. Mamy też różne momenty powstania przychodu należnego i w niektórych branżach będzie to miało duże znaczenie, by nie przekroczyć przypadkowo limitu.
Niepełna dokumentacja prawna: brak pisemnych umów zlecenie, o dzieło, regulaminów sprzedaży, polityki prywatności, polityki bezpieczeństwa danych osobowych z wewnętrznymi procedurami, RODO rejestrów, uproszczonej ewidencji sprzedaży, wzoru faktury bez VAT.
Brak aktualizacji dokumentów czy wiedzy w przypadku zmian prawnych i działanie na dotychczas wypracowanych schematach biznesowych, co może prowadzić do problemów w realizacji np. praw konsumentów, prawidłowym oznaczaniem ofert w mediach społecznościowych czy regulaminie sprzedaży, który jest niezgodny z obowiązującym prawem.

Jakie są Twoje rekomendacje dla osób chcących zacząć działalność nierejestrowaną w sposób zgodny z prawem?

Mam taką sprawdzoną formułę pięciu P:

Pozytywne nastawienie i przechodzenie od porażki do porażki z uśmiechem na twarzy. Pomysł na biznes zgodny z Twoimi osobistymi wartościami
Profesjonalna księgowość i rzetelne prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży
Prawo i działania zgodne z aktualnymi przepisami
Profesjonalna zmiana na działalność gospodarczą, odwaga do zmiany i wyjścia do większych zarobków

Jakie są Twoje plany na przyszłość w zakresie edukacji i wspierania osób zainteresowanych legalną działalnością nierejestrowaną?

Chciałam być się skupić na działaniach edukacyjnych. Zarówno tych bezpłatnych jak wyzwania, webinary branżowe czy rozwój nowego portalu poświęconego w całości temu tematowi działalności nierejestrowanej jak i płatnym.

Zamierzam kontynuować projekty: Biznesy Czytelniczek oraz Biznes Mama Miesiąca. Myślę o zorganizowaniu pierwszej w Polsce Konferencji Małego Biznesu w całości poświęconej osobom prowadzącym działalność nierejestrowaną z tematami dopasowanymi do skali małego biznesu i dodaniu wiatru w żagle, by kobiety sięgały po więcej. Co roku staram się też aktualizować książkę Biznes Mamy oraz ulepszać roczny program wsparcia jakim jest Akademia Małego Biznesu. W dalszych planach jest stworzenie przestrzeni na indywidualne mentoringi i grupy mastermaind dla osób prowadzących działalność nierejestrowaną.

Joanna Rułkowska

Ekspertka w temacie małego biznesu i pasjonatka praw kobiet w okresie okołoporodowym. Z wykształcenia prawniczka, specjalistka do spraw przetwarzania danych osobowych (RODO), specjalistka do spraw księgowości małych podmiotów gospodarczych. Od 2027 roku CEO projektu Prawo Mamy, redaktor naczelna portali Prawo Mamy i Działalność bez rejestracji, autorka książek: Biznes Mamy, Prawo Mamy i wydawczyni kursów online: Akademia Małego Biznesu, Akademia Prawo Mamy, Pakiet Księgowy oraz Pakiet RODO dla małego biznesu. Pomagam kobietom budować profesjonalne i zgodne z prawem biznesowe pasy startowe od działalności nierejestrowanej do życia marzeń oraz stawiać fundamenty prawne pod szczęśliwe początki macierzyństwa. Laureatka konkursu Kobieta E-commerce 2023 w kategorii: Przedsiębiorcza Mama, wyróżniona jako finalistka konkursu Polka XXI wieku w kategorii Przedsiębiorczość oraz nagrodzona Interaktywnym Medalem za osiągnięcia finansowe w biznesie, nominowana w kategoriach: Kobieta Przyszłości 2023 w konkursie Polska Nagroda Inteligentnego Rozwoju oraz plebiscycie Osobowość Roku 2020 w kategorii Działalność Społeczna. Prelegentka w czasie Konferencji Girl Boss, Czas na Biznes Mamy, Świadoma Mama oraz Zjazd Stowarzyszenia Związek Dużych Rodzin 3 plus. Moje artykuły i wywiady były publikowane na takich portalach jak: Interia, Infor, Kosmetyka i Prawo, Girl Bosskie, Znam Prawo, Aleteia.