Jak legalnie prowadzić sprzedaż produktów od 13.12.2024 roku? (Rozporządzenie GPSR o ogólnym bezpieczeństwie produktów)

Prowadzenie sprzedaży produktów w Unii Europejskiej wchodzi na nowy poziom – wraz z wejściem w życie rozporządzenia GPSR firmy będą musiały przestrzegać zaostrzonych standardów bezpieczeństwa. GPSR, czyli Rozporządzenie w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, stawia przed przedsiębiorcami nowe wyzwania i szanse, umożliwiając im budowanie większego zaufania wśród konsumentów. Jakie obowiązki niesie ze sobą nowe prawo? Co musisz zrobić, by prowadzić sprzedaż legalnie, unikając sankcji?

Nowe przepisy, uchylające dotychczasową dyrektywę 2001/95/WE, mają na celu harmonizację standardów bezpieczeństwa produktów w całej Unii Europejskiej, uwzględniając jednocześnie rozwój technologii oraz specyfikę handlu internetowego. Zgodnie z treścią art. 5 GPSR: Podmioty gospodarcze mogą wprowadzać do obrotu lub udostępniać na rynku tylko produkty bezpieczne.

Co to oznacza w praktyce? W artykule wyjaśniam:

Jakie zmiany wprowadza GPSR w stosunku do dotychczasowych przepisów?
Jakie obowiązki nakłada GPSR na podmioty prowadzące sprzedaż, w tym sprzedaż na odległość (niezależnie czy to we własnym sklepie internetowym czy za pośrednictwem marketplace)?
Jak wdrożyć GPSR w swojej firmie?
Jakie będą konsekwencje niewdrożenia GPSR?

Czasu zostało niewiele, a obciążenie przedsiębiorców nowymi obowiązkami jest duże także zalecam jak najszybsze wdrożenie GPSR w swojej firmie.

* Pełna nazwa rozporządzenia GPSR to Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/988 z dnia 10 maja 2023 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów, zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1828 oraz uchylające dyrektywę 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywę Rady 87/357/EWG (Tekst mający znaczenie dla EOG).

Kogo i czego dotyczy rozporządzenie GPSR?

Rozporządzenie GPSR dotyczy szerokiego zakresu produktów konsumenckich, obejmując wszelkie etapy cyklu życia produktu: od projektowania i produkcji, przez dystrybucję, import hurt, aż po sprzedaż detaliczną. W związku z tym nowe regulacje będą miały bezpośredni wpływ zarówno na producentów, importerów, dystrybutorów, jak i osoby odpowiedzialne za produkty wprowadzane na rynek UE. Regulacje obejmą nie tylko przedsiębiorców produkujących i oferujących na rynku unijnym, w tym wyroby rękodzielnicze, kosmetyki, ubrania, świece oraz produkty papiernicze, ale także sprzedawców online, w tym tych oferujących produkty używane. Dodatkowe obowiązki nałożono także na dostawców platform internetowych (marketplace), stąd niektóre portale, takie jak Amazon czy Allegro, już teraz informują o zmianach i dodatkowych informacjach, które należy dodać do ogłoszeń.

Co zmienia GPSR w stosunku do dotychczasowych przepisów?

GPSR nakłada na producentów, importerów i dystrybutorów dodatkowe obowiązki związane z etykietowaniem (oznaczaniem) produktów, które muszą zawierać ściśle określone dane producenta i importera (w przypadku gdy producent jest spoza Unii Europejskiej), a także numerem serii dla produktów produkowanych seryjnie. Ponadto do produktu należy dołączyć informacje i instrukcje dotyczące bezpieczeństwa w językach wszystkich krajów, w których produkty są udostępniane klientowi końcowemu.

Obowiązek ten dotyczy – w różnym zakresie – wszystkich podmiotów w łańcuchu dostaw. Producent jest zobowiązany do podania wszystkich danych i informacji. Importer ma sprawdzić, czy producent podał wymagane dane oraz uzupełnić je o własne dane. Każdy kolejny dystrybutor musi sprawdzić, czy wszystkie dane i informacje (producenta i importera) zostały podane. W przypadku ich braku, zobowiązany jest do zwrócenia się o ich uzupełnienie.

Producenci są również zobowiązani do prowadzenia bardziej rozbudowanej dokumentacji wewnętrznej dotyczącej bezpieczeństwa produktów (w tym np. analizy ryzyka), udostępniania kanałów dostępu na stronach internetowych oraz prowadzenia dwóch dodatkowych rejestrów.

Celem tych działań jest wprowadzanie i udostępnianie na rynku tylko produktów bezpiecznych. Przedsiębiorcy są zobowiązani do informowania pozostałych podmiotów w łańcuchu dostaw oraz organów nadzoru o incydentach związanych z bezpieczeństwem produktów, za pośrednictwem dedykowanego portalu Safety Business Gateway. Nowe przepisy nakładają na przedsiębiorców obowiązek ciągłego monitorowania zgodności produktów z wymogami GPSR.

Nowe obowiązki dla przedsiębiorców w zakresie sprzedaży na odległość

W kontekście rynku eCommerce istotne są również zmiany dotyczące informacji, które muszą być dodane do ofert sprzedaży. Ogłoszenia zamieszczane w sklepach internetowych oraz na platformach marketplace muszą zostać rozbudowane o dodatkowe informacje dotyczące bezpieczeństwa, tj. dane producenta, osoby odpowiedzialnej (w przypadku producenta spoza Unii Europejskiej), wszelkie informacje umożliwiające identyfikację produktu, w tym jego obraz, rodzaj oraz inne identyfikatory, a także ostrzeżenia lub informacje dotyczące bezpieczeństwa.

Ponadto już na etapie wystawiania ogłoszeń (ofert sprzedaży na odległość) przeznaczonych dla konsumentów przedsiębiorcy powinni przygotować się do wydawania ostrzeżeń dotyczących bezpieczeństwa. Chodzi o wdrożenie procesów, które w razie stwierdzenia, że produkt jest lub może być niebezpieczny, pozwolą zidentyfikować wszystkich konsumentów, których dotyczy ostrzeżenie dotyczące bezpieczeństwa, oraz poinformować ich bezpośrednio i bez zbędnej zwłoki o ostrzeżeniu.

Jak wdrożyć GPSR w swojej firmie?

Z mojego doświadczenia wynika, że wdrożenie GPSR najlepiej podzielić na mniejsze etapy.

Pierwszym krokiem jest ustalenie, jaką rolę (lub jakie role) pełni przedsiębiorca w rozumieniu GPSR. Może on być producentem, importerem bądź dystrybutorem, albo pełnić niektóre lub wszystkie role równolegle. Wyjaśnię to na przykładzie. Produkując produkt A i sprzedając pod swoją marką, będzie producentem, niezależnie od tego, czy produkuje samodzielnie, czy zleca to innej fabryce. Kupując produkt B od producenta spoza Unii i sprzedając pod jego marką, będzie importerem. Kupując produkt C od producenta z UE i sprzedając pod jego marką, będzie dystrybutorem.

Znając już role przedsiębiorcy w rozumieniu GPSR, przechodzę do etapu kolejnego i ustalam, obowiązki, które ma przedsiębiorca wobec poszczególnych produktów.

Na koniec przeprowadzam docelowe wdrożenie. Na tym etapie najczęściej analizuję wybrane produkty przedsiębiorcy pod kątem zgodności etykiet, oznaczeń, instrukcji i informacji i ostrzeżeń o bezpieczeństwie z GPSR oraz przykładowe oferty sprzedaży w sklepach internetowych i marketplace, by sprawdzić czy zawierają wymagane elementy z GPSR. Niektóre platformy marketplace, takie jak Amazon czy Allegro, już teraz informują o zmianach w sposobie dodawania ogłoszeń oraz o dodatkowych informacjach, które należy do nich dodać.

Zawsze proponuję także przedsiębiorcom szkolenie dla zespołu firmy w zakresie zmian wynikających z GPSR. Podczas spotkania na żywo (nawet jeśli w formule online) najłatwiej ustalić, czy przekazane analizy i instrukcje są jasne dla pracowników, którzy będą finalnie wdrażać zmiany. To także okazja, żeby dopytać o wszystkie wątpliwości związane z wdrożeniem.

Jakie będą konsekwencje niewdrożenia rozporządzenia GPSR?

Wysokość i rodzaj sankcji zostaną uregulowane w polskiej ustawie. Obecnie projekt tej ustawy jest dopiero procedowany (konsultowany). Przepisy projektu ustawy zakładają jednak, że organami kontrolującymi będą Inspekcja Handlowa i Prezes UOKiK. Jeśli chodzi o kary, to za wprowadzenie do obrotu produktu, który nie jest bezpieczny, kary mogą sięgać 1 mln zł, a za naruszenie przepisów dotyczących prowadzenia dokumentacji wewnętrznej, etykietowania, oznaczenia numeru partii może być to nawet do 100 tys. zł.

Zatem potencjalne kary są wysokie, a czasu na przygotowanie zostało niewiele.

Co przyniesie przyszłość?

Podsumowując, rozporządzenie GPSR, które wejdzie w życie już 13 grudnia 2024 r., wprowadza istotne zmiany w zakresie bezpieczeństwa produktów na rynku unijnym. Każdy przedsiębiorca – od producentów przez importerów po dystrybutorów – musi dostosować się do rygorystycznych wymogów dotyczących etykietowania i oznaczania produktów, niezależnie czy są to produkty nowe, używane czy odnawiane. W praktyce oznacza to większą odpowiedzialność za zapewnienie bezpieczeństwa oraz przejrzystości informacji dla konsumentów. Obowiązki dotyczą – w różnym zakresie – wszystkich podmiotów z łańcucha dostaw, a nawet dostawców platform internetowych (marketplace). Stąd istotne jest, aby przygotować się na 13 grudnia 2024 r. oraz wdrożyć GPSR w swojej firmie przed tym terminem. Pozwoli to zadbać o legalną sprzedaż i prowadzenie biznesu zgodnie z prawem, bez lęku czy i kiedy przyjdzie do Państwa firmy kontrola.

Milena Dorobek-Lis

Milena Dorobek-Lis Kancelaria Prawna, Radca prawny

O mnie

Jestem radczynią prawną, właścicielką butikowej Kancelarii MDL i ekspertką od zakładania i prowadzenia biznesu zgodnie z prawem. Prowadzę kancelarię prawną XXI wieku – nowoczesną, doskonale obeznaną w świecie nowych technologii i zaangażowaną w zrozumienie i spełnienie potrzeb każdego klienta. Motto Kancelarii to:

“Wspieramy prawnie Twój biznes w każdej decyzji”

W czym mogę Ci pomóc

Wspieram przedsiębiorców już od momentu pojawienia się im w głowie pomysłu na biznes, pomagam założyć działalność, a potem przeprowadzam przez wszystkie prawne meandry, aż do działającego biznesu. Wdrażam nowe regulacje prawne u przedsiębiorców, takie jak RODO, GPSR czy Omnibus. Piszę umowy, regulaminy i uchwały. Wspieram w trakcie kontroli administracyjnych i reprezentuję przedsiębiorców w postępowaniach administracyjnych oraz sądowych. Zajmuję się kompleksową obsługą prawną dla przedsiębiorców, szczególnie z branży e-commerce.

Adres: Warszawa (Kancelaria online)

Strona www: https://mdl-kancelariaprawna.pl

Linkedin: www.linkedin.com/in/milena-dorobek-lis

Instagram: https://www.instagram.com/mdl_kancelariaprawna

Facebook: https://www.facebook.com/mdl.kancelariaprawna

E-mail: kontakt@mdl-kancelariaprawna.pl

Nr telefonu: +48 609 753 680