Co oznacza bycie liderką? „Prowadź do zwycięstwa” Carli A. Harris

Otrzymałyśmy jako Redakcja portalu GIRLBOSSKIE do recenzji książkę Carli A. Harris pod tytułem „Prowadź do zwycięstwa. Silne, skuteczne i wpływowe przywództwo niezależnie od środowiska”. Podjęłam się jej przeczytania i recenzji, bo uważam, że temat przewodzenia jest dla czytelniczek GIRLBOSSKIE bardzo ważny, a autorka ma w nim wiele do powiedzenia.

Prowadź do zwycięstwa!

Carla A. Harris jest czarnoskórą Amerykanką, która większość swojego życia pracowała w branży finansowej w firmie Morgan Stanley, gdzie nadal pełni funkcję starszej doradczyni klienta. Ponad 30 lat doświadczenia na stanowiskach kierowniczych oraz wiele wystąpień publicznych pozwalają jej z mocą przekazywać swoje przemyślenia w kolejnej już książce, po „Expect to win” i „Strategize to win”. Była szefową National Women’s Business Council z nadania Baracka Obamy i zasiada w wielu zarządach organizacji dobroczynnych. Zdobyła nagrody branżowe oraz miejsca na listach czasopism biznesowych. W wolnym czasie śpiewa w stylu gospel i wydała już cztery albumy ze swoją muzyką.

Napisana w 2022 roku książka „Lead to win”, której tłumaczenie wykonała Małgorzata Małecka, została wydana po polsku przez Wydawnictwo Studio EMKA w 2024 roku. Jest poradnikiem dla osób, które chcą rozwijać swoje umiejętności przywódcze. Z racji tego, że została napisana już po wybuchu pandemii COVID-19, zawiera zarówno ponadczasowe zasady postępowania, jak i interpretacje ostatnich wydarzeń w kontekście przywództwa.

Autorka czerpie głównie ze swojego bogatego doświadczenia w pracy korporacyjnej w sektorze finansowym w dziale fuzji i przejęć oraz funduszy inwestycyjnych. Struktura książki opiera się na dziesięciu „perłach przywództwa”, które Carla po kolei wyjaśnia i pokazuje ich istotność w zmieniającym się świecie. Oferuje przy tym wiele ciekawych spostrzeżeń przekazywanych za pomocą anegdot z jej pracy zawodowej i doradczej.

Zmiana sposobu przewodzenia

Przesłanie książki jest proste – sposób przewodzenia zmienia się. Kiedyś obowiązywał system „my way or no way” (ang. „po mojemu albo wcale”), który opierał się na kontroli i narzucaniu odgórnego zestawu przekonań całej firmie lub zespołowi. Teraz następuje zmiana paradygmatu w kierunku autentyczności, wrażliwości i empatii, które są domeną uznawaną za kobiecą, a bardzo potrzebną przy docenianiu pracowników, motywowaniu zespołu oraz nawiązywaniu korzystnych współprac. Pracownicy coraz bardziej domagają się tego typu podejścia, więc jego stosowanie pomaga w utrzymaniu utalentowanych osób w firmie. Refleksje po pandemii COVID-19 oznaczają, że wielu pracowników przemyślało sobie, czy ich aktualne stanowisko pracy jest dla nich satysfakcjonujące i podjęli odpowiednie kroki aby je do siebie dostosować. Lub zmienić.

Elementem zmiany są też wizje rozwoju, które zawierają zmianę same w sobie, lub odpowiedź firmy na zmianę narzucaną przez warunki zewnętrzne. Autorka przedstawia zestaw pytań pogłębiających pomocnych przy określaniu własnej wizji na rozwój siebie, zespołu i firmy. Jako lider lub liderka trzeba wiedzieć, kiedy zespół napotka pewne zmiany, które będą stanowić wyzwanie konieczne do jego rozwoju i adaptacji do nowych warunków. Zwykle tworzy się wizję rozwoju firmy z punktu widzenia pracowników, klientów i udziałowców – a autorka dodaje do tego zestawienia jeszcze społeczność. Przy tak dużym rozwoju znaczenia sieci mediów społecznościowych w ostatnim czasie bardzo łatwo jest utracić renomę w branży nieopatrznym komentarzem rzuconym przez szefa lub szefową.

Cechy zwycięskich liderek i liderów

Jakie więc są przymioty dobrego lidera lub liderki? Umiejętność wykorzystywania sytuacji przywódczych jest szczególnie ważna dla osób, które dopiero chcą ubiegać się o stanowisko kierownicze. Daje ona praktykę potrzebną na późniejszym etapie oraz pokazuje zwierzchnikom, że jest się zainteresowanym działaniem firmy, rozwojem własnym i zespołu oraz przyszłym awansem. Dla osób przywódczych ważna jest też autentyczność, otwartość i skupienie na strategii i motywacji zespołu. Będąc na stanowisku kierowniczym trzeba mieć również dobrze określony cel swojego przywództwa.

Nauka ryzykowania i zarządzania ryzykiem jest bardzo ważna na drodze lidera i liderki, aby konieczność podejmowania ryzykownych decyzji nie zamroziła decydentów w nieodpowiednim momencie. Świadomy rozwój umiejętności przywódczych pozwala dokonywać lepszych wyborów i reagować w adekwatny sposób na stresujące sytuacje. Na ścieżce rozwoju powinny pojawić się trudne zadania, wymagające podejmowania decyzji i kontroli nad emocjami. Osoby bez takiego treningu zazwyczaj nieświadomie powtarzają schematy postępowania zaobserwowane u swoich przełożonych, z różnym skutkiem. Poruszając temat konieczności podejmowania ryzyka autorka omawia lęk przed porażką oraz lęk przed sukcesem, a także dwa inne lęki, z których jeden jest typowy dla kobiet z racji ich wychowania w naszej kulturze.

„Przywództwo to podróż od wykonawstwa do inspirowania sprawstwa”

 

Carla A. Harris, w „Prowadź do zwycięstwa”, Wydawnictwo Studio EMKA 2024

Wspólna droga do zwycięstwa

Carla A. Harris promuje skupienie na osobach, których życie podlega zmianie w wyniku działań lidera lub liderki, a nie na samej osobie przywódczej. Jej zdaniem to zespół jako całość jest ważniejszy niż jednostka, która ma stanowisko kierownicze. Doświadczona osoba na takim stanowisku nie obawia się zadawać pytań i korzystać z wiedzy i ekspertyzy swoich podwładnych, bo wie, że nie ujmuje jej to godności, a buduje wzajemne zaufanie zespołu i lidera lub liderki. Docenianie podjętego wysiłku buduje więź z pracownikami, a konstruktywna krytyka niepowodzeń utrzymuje utalentowane osoby w firmie lepiej niż wybuchy złości na sprawcę porażki.

Przywództwo nie jest samotne, a jakość lidera lub liderki można ocenić też po ich relacji z siecią kontaktów. Trzeba zdecydować o poświęcaniu czasu na budowanie tych relacji, ponieważ kontakty z osobami w branży lub spoza niej mogą okazać się kluczowe w przyszłości podczas rozwiązywania problemów lub podpisywania umów o współpracy. Warto stosować zasadę win-win, czyli przynoszącą korzyści obu współpracującym stronom.

Liderzy i liderki nie powinni poświęcać swojego czasu na drobne i powtarzalne zadania, ale raczej na myślenie strategiczne o celu zespołu, firmy i branży oraz o zapewnianiu członkom zespołu odpowiedniego środowiska do rozwoju i pracy. Będąc pochłoniętym takimi zadaniami trudno jest skupić swoją uwagę na tyle, aby podejmować strategiczne decyzji lub wyczuwać nastroje panujące w zespole. Najważniejsze jest aby emanować jasnością celu, nawet jeżeli dokładna droga do niego nie jest jeszcze pewna. Jest to podstawa do motywacji i inspirowania pracowników do działania na rzecz firmy.

Carla A. Harris podkreśla, że odpoczynek i dbałość o swoje zdrowie i sprawność fizyczną to też jeden z obowiązków lidera i liderki. Muszą oni być w stanie udźwignąć wyzwania zarówno emocjonalnie, jak i fizycznie. Zauważa też, ze najbardziej podatne na zmęczenie wywołane wymaganiami kierowniczego stanowiska są kobiety, które często z tego powodu rezygnują z możliwości awansu, obawiając się zwiększonego obciążenia obowiązkami.

Porady dla początkujących

Korzystając ze swojego doświadczenia przy początkowych stadiach projektów, autorka przekazuje również porady dla osób, które zakładają swoją własną firmę. Prezentuje kilka podstawowych błędów, które popełniają początkujący prezesowie przy rekrutacji do swojego pierwszego zespołu. Między innymi jest to zatrudnianie osób o podobnym do własnego zestawie umiejętności i charakterze, zamiast zespołu osób uzupełniających niedostatki lidera czy liderki. Załączona lista pytań na rozmowę kwalifikacyjną z omówieniem przyda się zarówno osobom rekrutującym, jak i ubiegającym się o pracę.

Autorka zaleca przemyślenie swoich porażek i błędów oraz przyjęcie odpowiedzialności za nie, aby wyciągnąć z nich wnioski na przyszłość i nie skupiać się później na ich rozpamiętywaniu, bo zamienia to przeszłe porażki w przyszłe przeszkody. Osłabia to entuzjazm i powstrzymuje przed dalszymi próbami wykazania się. Przykładem podanym w książce jest Tiger Woods, który tłumaczy swoje świetne wyniki w golfie tym, że podczas podchodzenia do aktualnego dołka nie rozpamiętywał poprzednich, tylko skupiał się na bieżącym wyzwaniu i starał się najlepiej w danym momencie na nie odpowiedzieć.

Co może stanowić trudność dla polskich czytelników i czytelniczek? Korporacyjny język i mocne osadzenie opowiadanych historii w amerykańskiej rzeczywistości. Jednak wiemy, że wiele zjawisk pojawiających się na Zachodzie przychodzi do Polski po kilku latach, więc jest to bardzo dobry moment żeby zapoznać się z tą receptą na sytuację na rynku pracy, szczególnie pod kątem różnorodności i inkluzywności, która staje się coraz ważniejszym kryterium dla pokoleń millenialsów i Z.

Lektura dla managerek i managerów

W mojej opinii jest to wartościowa książka, która opisuje jakie zachowania i umiejętności lidera lub liderki szkodzą, a które przynoszą korzyść wszystkim, łącznie z zespołem, firmą jak i sytuacją w branży. Polecam ją szczególnie osobom, które ubiegają się o awans na kierownicze stanowisko, już zarządzają zespołem i chcą to robić lepiej oraz dla osób prowadzących biznesy samodzielnie, które chcą lepiej współpracować ze swoimi podwykonawcami. Warto ją przeczytać, aby w spokojnym tempie oswoić się z nowymi pomysłami na rozwiązanie problemów, które powstają coraz częściej również w naszym klimacie biznesowym.